Sá Sùng – “Vàng ròng” trên đảo Minh Châu

Đảo Minh Châu nằm trên đảo Quan Lạn, được mệnh danh là viên ngọc sáng trên bãi biển Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Với khung cảnh hoang sơ, bình yên, không ồn ào và những bãi biển trong xanh tại hòn đảo này khiến bất cứ vị khách nào đặt chân đến đây cũng đều cảm thấy vô cùng thích thú. Bên cạnh những khung cảnh đẹp và ấn tượng, đảo Minh Châu – Quan Lạn còn nổi tiếng khắp cả nước với nhiều món ăn độc lạ nhưng vô cùng ngon miệng. Một trong những món ăn được mệnh danh là “vàng ròng” trên hòn đảo xinh đẹp này đó chính là Sá Sùng. Hãy cùng Minh Châu Tour tìm hiểu về món ăn vô cùng quý giá này nhé!

1. Sá Sùng là gì?

Sá Sùng (hay Sa Trùng) là một loại hải sản thuộc ngành Sá Sùng, thường gặp ở vùng biển Vân Đồn và Móng Cái tỉnh Quảng Ninh, Nha Trang, Côn Đảo,…

Sá Sùng là một loại hải sản vô cùng quý hiếm, ngày xưa chúng được khai thác để làm cống vật dâng lên nhà vua, các quan và tầng lớp quý tộc, chỉ những người giàu có mới đủ điều kiện để sử dụng chúng.

Ở đảo Minh Châu – Quan Lạn, Sá Sùng được gọi với cái tên độc lạ – “mồi”.

2. Những đặc điểm nổi bật của Sá Sùng

2.1. Đặc điểm hình thể

Sá Sùng khiến nhiều thực khách rùng mình vì có hình dạng giống với con giun đất, có con dài 5-10cm nhưng cũng có con to bằng ngón tay và dài bằng cả gang tay. Đặc điểm của Sá Sùng là khi sờ vào thấy trơn, nhẫy, mềm và mát. Ruột chúng giống ruột giun, chỉ 1 đường ống dẫn từ đầu tới cuối không có tim, gan, phổi. Sá Sùng có nhiều loại: Sá Sùng vàng, Sá Sùng đỏ, Sá Sùng đen. Chúng thường sống tại các bãi triều lên xuống, nằm sâu dưới lòng cát.

2.2. Đông y và ẩm thực

• Trong đông y: Sá Sùng được sử dụng như một vị thuốc rất bổ, giúp tăng cường dương, tăng sinh lực. Chúng được chế biến bằng cách ngâm muối, luộc chín, phơi khô. Khi dùng thì luộc lại, cắt nhỏ, nấu với thuốc bắc hoặc hầm với gà ác.
• Về ẩm thực: Sá Sùng tươi sau khi được sơ chế, có thể chế biến các món như: chiên bột, xào lá lốt hoặc nấu canh lá lốt. Sá Sùng khô được dùng trong đám cưới hoặc đám cúng bằng cách rang vàng, đảo dầu cho giòn hoặc thêm vào nước dùng bún phở hoặc canh cho ngọt nước. Sá Sùng còn được gọi với cái tên sang chảnh hơn là “mì chính của người giàu” vì độ ngọt thanh mát của chúng.

2.3. Giá trị kinh tế và khai thác

Ngành nghề khai thác Sá Sùng là một nghề truyền thống mẹ truyền con nối trên đảo Minh Châu – Quan Lạn. Người phụ nữ khi bé thường theo mẹ ra bãi triều và học đào “mồi”. Khi đào “mồi” động tác phải nhanh và dứt khoát thì mới bắt được vì chúng trườn rất nhanh, nên có khi 10 lần đào thì 9 lần hụt còn 1 lần đứt cũng là chuyện dễ thấy. Đào mồi rất vất vả, có khi kéo dài cả 1 ngày nắng gắt, người phụ nữ có những ngày dảo bộ trên bãi tính bước chân cũng ra vài cây số.

Vì khai thác khó khăn và giá trị dinh dưỡng cao nên Sá Sùng có giá trị kinh tế lớn. Giá khi thu mua tại bãi dao động từ 220-350k/kg. Người thu mua về sẽ lộn ruột của Sá Sùng ra bên ngoài và rửa nhiều lần cho sạch cát, sao đó đem phơi khô. Để Sá Sùng được tròn đẹp, người phơi phải xoay, nắn và đảo liên tục cho sá sùng được khô đều và đẹp mắt. Sau khi sá sùng khô, được phân thành nhiều loại, loại thượng hạng (Sá Sùng to, đẹp) dùng để làm quà biếu, tặng phẩm giá từ 4-5 triệu đồng/kg, loại trung 3-4 triệu/kg, và loại nhỏ 2-3 triệu/kg (thường được mua về để nấu canh hoặc cho và nước dùng bún phở để tăng vị ngọt thay cho mì chính), đây cũng là bí quyết gia truyền của một số thương hiệu bún phở Hà Nội hay Nam Định.

Hi vọng rằng, mỗi du khách khi tới với hòn đảo xinh đẹp Minh Châu – Quan Lạn sẽ một lần thưởng thức món ăn đặc sản này và cùng trải nghiệm với những người phụ nữ Minh Châu chịu thương chịu khó vác mai đào “mồi” để thấy được cuộc sống đầy vất vả nhưng cũng nhiều thú vị trên đảo quê hương Minh Châu – Quan Lạn.