Lễ hội “chèo bơi” độc đáo tại Quan Lạn – Quảng Ninh

Quảng Ninh không chỉ nổi tiếng với những hòn đảo hay bãi biển xinh đẹp mà còn nổi tiếng với những hoạt động du lịch tâm linh và những lễ hội truyền thống độc đáo. Nhắc đến những lễ hội độc đáo tại Quảng Ninh không thể không nhắc đến lễ hội “chèo bơi” tại Quan Lạn đang ngày càng thu hút khách du lịch gần xa.

Đôi nét về Quan Lạn và lễ hội “chèo bơi”

Đảo Quan Lạn – Quảng Ninh là một trong số những điểm đến cực hot tại miền bắc mỗi dịp hè đế. Nhắc đến du lịch Minh Châu Quan Lạn du khách sẽ nghĩ ngay đến những bãi biển trong xanh, hoang sơ bậc nhất miền bắc, cùng những bãi biển cát trắng mịn. Tuy nhiên, không chỉ là những bãi biển trải dài, nơi đây còn đặc biệt hơn hết với những dấu ấn lịch sử đậm nét. Một trong đó phải kể đến “lễ hội chèo bơi” một nét đẹp về văn hóa, bản sắc của vùng đất biển đảo này.

Lễ hội chèo bơi Quan Lạn (lễ hội Quan Lạn), diễn ra vào ngày 10-20/6 âm lịch, với ngày hội chính là 18/6 hàng năm. Lễ hội này là tập tục hội làng truyền thống của người dân xã đảo Quan Lạn. Kỷ niệm chiến thắng giặc Nguyên Mông năm 1288, nhớ ơn chiến công của tướng Trần Khánh Dư và cũng là lễ hội cầu mưa thuận, gió hòa cho ngư dân đảo hàng năm.

Lễ hội thường được tổ chức tại bến Đình Quan Lạn, gần Đình Quan Lạn cổ kính, đây là một trong những địa danh lịch sử nổi tiếng của vùng đất Quan Lạn.

Ý nghĩa của lễ hội “chèo bơi”

Lễ hội Quan Lạn hay còn gọi là lễ hội “chèo bơi” là một lễ hội truyền thống Việt Nam, nhằm tưởng nhớ chiến công của Trần Khánh Dư đã oai hùng đánh thắng giặc Nguyên – Mông năm 1288 tại luồng Sông Mang (một địa danh xưa), đồng thời cũng là lễ cầu được mưa thuận gió hòa của các cư dân xã đảo nơi đây.

Quan Lạn, thời xưa là một hòn đảo trung tâm của thương cảng cổ Vân Đồn, nay thuộc Bến Đình, xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Lễ hội Quan Lạn là một lễ hội lớn trong năm, tạo nên sự háo hức mong chờ cho không chỉ có bà con dân đảo, mà còn cho cả nhiều du khách trong và ngoài nước tụ hội về để tham gia.

Những nét độc đáo của lễ hội

• Chuẩn bị lễ hội

Lễ hội thường được diễn ra trong vòng 10 ngày kể từ ngày 10/6 tại bến Đình Quan Lạn sát cạnh ngôi đình cổ kính. Vào ngày mở hội cũng là ngày khóa làng, có nghĩa là người dân trên đảo sẽ không được rời khỏi đảo cho đến ngày hết hội. Tuy nhiên, du khách thập phương vẫn có thể đến làng để cùng người dân tham gia lễ hội.

Phần chính hội thường sẽ chỉ diễn ra trong vòng 3 ngày, tuy nhiên người dân nơi đây đã chuẩn bị cho lễ hội từ rất sớm. Cờ Tổ quốc, cờ ngũ sắc được treo khắp đường làng. Người chơi hội sẽ chia làm 2 đội và lập trại riêng luyện tập và đấu đua thuyền bắt đầu từ ngày đầu tiên, 2 đội bao gồm Đông Nam Văn và Đoài Bắc Võ.

Thuyền đua được lựa chọn là thuyền đi biển có trọng tải khoảng 5 đến 6 tấn, được trang trí đầu rồng ở mũi thuyền rộng và sâu lòng. Đến ngày 16 được chon để làm lễ rước bài vị của Trần Khánh Dư từ nghè về đình. Những ngày này các đội tiếp tục tập luyện dưới bến tạo không khí đông vui náo nhiệt rất thú vị.

• Phần chính của lễ hội

Ngày 16/6 âm lịch, khi sắc thần đã được rước từ đình lên nghè, các bô lão trong làng làm lễ cáo yết với thần xin tổ chức lễ hội. Tiếp đó, các giáp, các đoàn đại biểu sẽ lần lượt vào tế. Cùng với đó, hai giáp tổ chức khao quân đi kèm các hoạt động như giao lưu văn nghệ, biểu diễn múa rồng múa lân, thi các trò chơi dân gian.

Ngày 18 là ngày chính hội. Quân sĩ hai bên lĩnh trang phục làm lễ tế thần, nhận kiếm và xuất quân, dạo khắp đường làng. Hai bên biểu dương lực lượng đủ 3 vòng trên đường làng, 3 vòng ở miếu rồi mới dừng lại. Đến 4 giờ chiều, sau lễ dâng hương đọc chúc văn, nhận cờ lưu niệm, đánh trống trận, hai đội chuẩn bị thi bơi chèo truyền thống.

Hai bên cử người cõng tướng từ miếu xuống thuyền rồng. Hai thuyền quay mũi đều nhau chuẩn bị xuất phát. Sau 3 vòng lượn dưới sông, quân sĩ đưa thuyền vào bờ reo hò cùng lời hịch của hai tướng. Hai tướng đọc xong lời hịch, khi có tiếng trống xuất quân thì cuộc thi mới chính thức bắt đầu. Màn thi bơi chèo này đặc biệt sôi động và hấp dẫn một phần vì nó tái hiện không khí chiến thắng Vân Đồn năm 1288. Bởi vậy, gọi là cuộc thi nhưng thắng thua không quá quan trọng. Và cuộc thi cũng là dịp khao quân để sau đó nhân dân hăng hái tiếp tục chài lưới hứa hẹn một mùa cá bội thu.

Nếu có cơ hội ghé Quan Lạn vào khoảng thời gian này bạn hãy tham gia lễ hội “chèo bơi” độc đáo này nhé!