Từ thuở bé, chúng tôi thường được mẹ cho đi chặt cây thanh hao về làm chổi, tôi vẫn thường gọi cây ấy bằng cái tên thân thuộc, gần gũi hơn là cây cỏ chổi. Mẹ bảo, chổi sể làm từ cây thanh hao, quét rất sạch, chổi mềm, dùng bền và khi quét không gây tiếng ồn lớn. Mẹ tôi thường chặt những bó cỏ chổi thật to, gánh về và đem phơi cho rụng hết lá, rồi bó lại thành những chiếc chổi. Mẹ thường bó thêm cho tôi một chiếc chổi nhỏ để tôi tập quét sân. Những năm tháng tuổi thơ, tôi thường thích nô đùa và chơi trốn tìm cùng các anh chị ở cánh đồng cỏ chổi, vì lẽ đó, thanh hao giống như những người bạn thân thiết của tôi vậy.
Đặc điểm của cây thanh hao
Nơi tôi sinh ra, cây thanh hao, mọc hoang dại ở những cánh đồng cát lớn, nơi mảnh đất khô cằn và ít dinh dưỡng. Nhưng chúng có sức sống mạnh mẽ. Thanh hao chỉ cao tầm đầu gối tới tầm đầu người, thân cây có màu nâu đỏ, nhỏ và mảnh mai, lá chỉ dài chừng 1 cm, có 1 gân ở giữa lá. Vò thanh hao ra có mùi rất thơm. Lá cây thuộc dạng lông chim xẻ 2 lần, phiến lá hẹp, bên ngoài phủ lớp lông tơ mềm. Hoa mọc thành cụm hình cầu, mỗi cụm chứa khoảng 6 hoa. Trong đó các hoa cái nằm bao xung quanh, hoa lưỡng tính ở giữa. Cánh hoa màu vàng nhạt nên loại cây này mới được gọi với cái tên khác là thanh hao hoa vàng. Hoa thanh hao nở từ tháng 4 đến tháng 8, có màu trắng vàng nhỏ li ti, nhìn thuần khiết, trong sáng như tâm hồn trẻ thơ của chúng tôi vậy.
Công dụng của cây thanh hao
Khi tôi còn nhỏ, nhà còn dùng chõng tre, có lần bố bị cảm sốt, mẹ lấy một nắm cỏ chổi đã khô, đốt dưới gầm để xông cho bố, thế mà hiệu quả, bố tôi khỏi ốm liền. Không chỉ có công dụng trị cảm cúm, cỏ thanh hao còn được điều chế thành tinh dầu để trị một số bệnh như khó tiêu, đau nhức, đau bụng, điều kinh và dùng cho phụ nữ sau sinh.
Lá cây thanh hao là bộ phận chính được sử dụng làm dược liệu. Ngọn non và lá còn được người dân thu hái để nấu canh ăn như rau trong bữa cơm.
Cây cỏ chổi mọc ở nhiều nơi, ưa khí hậu miền trung du như Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Nghệ An,… Người dân thường thu hái cỏ thanh hao về làm chổi và diều chế tinh dầu làm thuốc chữa bệnh. Hoa cũng được thu hái và phơi khô trong râm để làm thuốc.
Những năm gần đây, khi lượng khách tới tham quan đảo ngày một tăng lên, cánh đồng cỏ chổi cũng đông vui hẳn lên, những cánh hoa thanh hao trắng tinh khôi được khách du lịch săn đón. Những đồng cỏ chổi được lựa chọn là nơi chụp ảnh lý tưởng và lên hình vô cùng lãng mạn của du khách. Nhưng ít ai biết rằng ẩn chứa phía sau những cánh hoa tinh khôi, giản dị ấy lại là một mùi hương thơm dịu, một loại tinh dầu đa công dụng chữa bệnh được người dân truyền tay nhau sử dụng. Minh Châu Tour hy vọng với bài viết trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ thêm về cây thanh hao và công dụng của nó.